Historische architectuur in een modern jasje
Het komt niet vaak voor dat monumentale panden eeuwen of decennia lang dezelfde functie behouden. Vaak is herbestemmen of verbouwen een betere en minder prijzige optie dan restaureren of renoveren. Het gebruik en interieur veranderen zo mee met de eisen en wensen van de tijd. Het verhaal van een gebouw krijg soms een verrassende wending. Hier een paar inspirerende voorbeelden van zo’n frisse start van een gebouw .
Tapijnkazerne: - Make Love, Not War
Voor Maastricht leek het gevaar van indringers vanaf 1867 geweken en werd het garnizoen opgeheven. Lange tijd leek het alsof de Nederlandse overheid militaire aanwezigheid in Zuid-Limburg niet belangrijk vond. Maar dat veranderde begin 20e eeuw. De Tapijnkazerne werd na de Eerste Wereldoorlog gebouwd als militair opleidingscentrum, aan de rand van het Stadspark, waar in 2010 nog militairen van de Brunssumse (AFCENT) liepen. Wie nu een wandeling maakt door het groen, ziet geen prikkeldraadversperringen of stalen hekken, maar een bruisend, met groen omringd complex. Tegenwoordig kunnen inwoners en bezoekers ontspannen recreëren op het terrein dat vrij toegankelijk en vol bedrijvigheid van studenten is. De meeste kazernegebouwen zijn onderdeel van Universiteit Maastricht en dienen als studie-, of onderwijsruimtes op de campus, maar er ligt ook een educatieve Tapijntuin.
-
Tapijntuin
Tapijntuin
De Tapijntuin is een gezellige en rustige tuin in Maastricht, perfect voor een ontspannen wandeling of om even tot rust te komen in het groen. Meer info over Tapijntuin
Behoud van authentieke karakter
De drie hoofdgebouwen rondom de vroegere appelplaats zijn als eerste gerenoveerd. Om de uitstraling van dit meer dan honderd jaar oude ontwerp te behouden, ging architectenbureau LIAG hier creatief te werk. Zo verlaagde ze het centrale plein, rondom het hoofdgebouw en zijgebouwen van de kazerne. Om deze vervolgens via een glazen plint aan elkaar te verbinden. Een glazen uitbouw aan de achterkant geeft studenten en personeel uitzicht op het nieuwe stadspark. Zowel in het interieur als in de kozijnen komen dezelfde kleurcombinaties terug uit het originele ontwerp van 1916.
Ook de andere kazernegebouwen hebben een nieuwe invulling gekregen, die past bij hun verleden. In de voormalige legerkantine zit nu Brasserie Tapijn, dat nu een evenementenlocatie voor feesten en partijen is. Daarnaast ligt Sicilery, een initiatief van Siciliaanse studenten die specialiteiten van hun eigen eiland serveren. Geniet van de arancini, cannoli, of limoen limonade aan een van de picknicktafels.
-
Tapijnkazerne
Tapijnkazerne
De Tapijnkazerne is een unieke plek waar historie en modern gebruik samenkomen. Het voormalige kazerneterrein is nu een levendige omgeving met parken, horeca en onderwijs, ideaal om te ontdekken en te ontspannen. Meer info over Tapijnkazerne
-
Sicilery
Sicilery
Een stukje Sicilië in Maastricht. Opgericht door een groep Siciliaanse studenten, die de lokale specialiteiten naar Maastricht wilden halen. Geen gerechten, maar streetfood zoals arancini, cannoli, limone verde limonade of een bolletje citroen sorbetijs. Uit het vuistje of thuis bezorgd. Meer info over Sicilery
Tip: iets verderop liggen ook de oude vestingwerken, omgetoverd in een Via de Hertogsingel en Statensingel loop je naar het Frontenpark. Om uiteindelijk via de Hoge en Lage Fronten te eindigen in het Sphinxkwartier. Een doolhof van muren, trappen en tunneltjes geeft toegang tot een zeldzaam stukje natuur aan de rand van het centrum. Tip: let op of je de muurhagedis ziet! Misschien spot je ‘m.
-
Frontenpark
Frontenpark
Een spannend en ruw stuk natuur in de stad. Meer info over Frontenpark
-
Sphinxkwartier
Sphinxkwartier
Een creatieve hotspot in Maastricht: het industriële Sphinxkwartier verrast met eigentijdse winkels en verborgen parels. Meer info over Sphinxkwartier
Sphinxkwartier: - van fabriek naar filmhuis
Sinds 1930 domineert het Eiffelgebouw de skyline van Maastricht. Als een reusachtige witte muur doemt dit hoekige ontwerp van G. Knols op, tussen middeleeuwse kerktorens. Hoe het gebouw aan de naam ‘Eiffel’ komt? Dat weet vreemd genoeg niemand meer. Misschien deden de staalconstructies, die de basis van het gebouw vormen, denken aan de Eiffeltoren? Tot 2006 werd in deze fabriekshallen nog sanitair geproduceerd door De Sphinx, waar de keramiekovens dag en nacht brandden. De fabrieksarbeiders werden pottemennekes genoemd.
Na enkele jaren leegstand werd het gebouw tussen 2012 en 2018 grondig gerestaureerd en kreeg het een herbestemming als The Social Hub en een rooftopbar op het dak. Architectenbureau Braaksma en Roos zorgde ervoor dat de sporen uit het verleden overal nog duidelijk zichtbaar zijn: de betonnen plafonds en muren bleven onbehandeld, installaties lopen zichtbaar door het gebouw en het iconische Sphinx-logo werd weer terug op het dak geplaatst.
-
The Social Hub
The Social Hub
Als jij vindt dat elke reis inspirerend moet zijn, dan ben je bij The Social Hub op de juiste plek. Meer info over The Social Hub
Stroom van de overkant
Sphinx produceerde zelf de elektriciteit voor haar fabrieken, in een centrale aan de overkant van de straat. Deze centrale, ooit gebouwd voor stoommachines, was al zwaar in verval toen ze werd aangewezen als nieuwe locatie voor filmhuis Lumière. JHK Architecten en Verlaan en Bouwstra Architecten ontmantelden stukje voor stukje het doolhof aan gangen, steegjes en machinekamers die hier in de loop van de jaren waren ontstaan. En hoewel op sommige plekken complete muren afgebroken werden om daarna steen voor steen weer opgebouwd te worden, ademt het gebouw nog steeds de industriële historie. Het restaurant van het filmhuis ligt in de oude machinehal. De grote buizen die het water voor de stoomturbines aanvoerden lopen over de muur, de monumentale constructie van stalen balken en klinknagels is expres ruw gelaten.
-
Lumière Cinema
Lumière Cinema
Met zes zalen en een sfeervol Grand Café is Lumière Cinema dé plek voor de bijzondere film in Maastricht. Meer info over Lumière Cinema
Weetje: de tunnel die van de fabriek naar de elektriciteitcentrale liep is, net als fabrieksbaas van de Sphinx Petrus Regout, berucht. Het verhaal doet namelijk de ronde dat na het Kinderwetje van Van Houten, wat fabrieksarbeid voor kinderen onder de 12 verbood, Regout toch jonge kinderen in zijn fabriek liet werken. Via een ondergrondse weg zou hij hen ongezien naar de fabriek smokkelen en ze alsnog laten werken onder erbarmelijke omstandigheden. Het is nooit bewezen dat de geruchten op waarheid berusten.
Wil je meer weten over de geschiedenis van de Sphinx en de keramische producten? Loop dan door de 120 meter lange Sphinxpassage de ingang vind je tussen het Eiffelgebouw en de Pathé-bioscoop. Een tegeltableau met 30.000 tegels vertelt het verhaal van 170 jaar keramiekindustrie in Maastricht.
-
Sphinxpassage
Sphinxpassage
De Sphinxpassage is een 120 meter lange overdekte tegelpassage tussen het Eiffelgebouw en Pathé. Bijna 30.000 tegels brengen het Maastrichtse Sphinxverleden in woord, beeld en objecten tot leven. Meer info over Sphinxpassage
-
Pathé Maastricht
Pathé Maastricht
Aan de voorzijde van het monumentale Eiffelgebouw in het Sphinxkwartier staat de mooiste bioscoop van het zuiden. Meer info over Pathé Maastricht
Kloosterkerken in veelvoud terug te vinden
Dominicanen, Kruisheren, Grauwzusters, Minderbroeders, Jezuïeten, Annunciaten en de ‘rijke’ Zusters van Het Arme Kind Jezus: op het hoogtepunt waren maar liefst tweeëntwintig kloosters in de binnenstad van Maastricht te vinden. Naast religie hielden de kloosterlingen zich bezig met opvang van wezen, onderwijs en ziekenzorg. Een aantal van de kloostergebouwen is in de loop van de tijd afgebroken of onherkenbaar verbouwd. Zo werd de kerk van het Jezuïetenklooster al in 1788 omgebouwd tot het theater ‘Bonbonnière’, waarbij het volledige kerkelijke interieur verwijderd werd. Maar in de laatste decennia werden de verscheidene kloosters gerestaureerd met respect voor het verleden én tegelijkertijd aangepast aan de nieuwe gebruikers.
Kruisherenhotel Maastricht
In Maastricht loop je in de binnenstad dus met gemak een tour langs alle voormalige kloosters. Een paar parels met bijzondere architectonische elementen na de herbestemming, mag beslist niet overslaan. Zoals het Kruisherenhotel met haar futuristische koperen ingang van Satijnplus Architecten, of de oude Minderbroederskerk met ingetogen studiezalen waar expres scheur in de buitengevel is aangebracht door Marc van Roosmalen.
-
Kruisherenhotel Maastricht
Kruisherenhotel Maastricht
Altijd al willen overnachten in een monumentaal klooster? Laat je in de watten leggen bij het 5-sterren Kruisherenhotel. Meer info over Kruisherenhotel Maastricht
Identiteitscrisis met rioolbuizen
Na de sluiting van het Dominicanenklooster in 1796, verkeerde dit gotische gebouw vlak bij het Vrijthof 200 jaar lang in een identiteitscrisis. Als gemeentelijk magazijn stond het vol met rioolbuizen, karren en vaten. Daarna werd de kerk gebruikt als repetitielokaal voor muziekverenigingen, voor exposities, als feestzaal en zelfs als fietsenstalling.
Hadden de Dominicaner monniken 700 jaar geleden al bedacht dat hier ooit een boekenwinkel gevestigd zou zijn? Misschien wel. Er werd in ieder geval altijd al gelezen. Kijk voor de hoofdingang eens omhoog. Links en rechts van het gotische raam zijn twee gebeeldhouwde hoofden te zien: ze lezen een boek.
Tip: loop voor het beste uitzicht in de boekhandel meteen de trap op naar de tweede verdieping. Je kan zo onder de plafondgewelven en de schilderingen doorlopen. Van bovenaf valt ook op dat de leestafel op het voormalige altaar de vorm heeft van een groot kruis, weer een subtiele verwijzing naar het verleden.
-
Boekhandel Dominicanen
Boekhandel Dominicanen
Een wandeling door de Dominicanenkerk is een ervaring op zich, men noemt dit niet voor niets de mooiste boekhandel van de wereld! Meer info over Boekhandel Dominicanen
