Maastricht in de Tweede Wereldoorlog - 1940-1945

Op de dag dat de Duitsers in 1940 Maastricht innamen, bliezen Nederlandse soldaten de bruggen op in een poging om de stad te verdedigen. Een knap staaltje werk, maar in Wyck stonden de straten evengoed al snel vol Duitse tanks. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werden er uiteindelijk meer dan driehonderd bewoners van Maastricht gedeporteerd en vermoord door de Nazi's.

  • Bevrijding WO II in Maastricht
  • Bevrijding in Maastricht, Wycker Brugstraat 1944

Veilige haven - voor onderduikers

Slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog worden in Maastricht herdacht met koperen struikelsteentjes waarin hun naam en sterfdatum zijn gegraveerd. De stenen zijn te vinden bij huizen waaruit Joden, Sinti, Roma en verzetsstrijders zijn afgevoerd. Maastricht kon gelukkig ook veel onderduikers een veilige haven bieden. De beroemde Maastrichtse kunstenaar Appie Drielsma wist bijvoorbeeld als Joods jongetje de oorlog te overleven. Later maakte Drielsma internationaal naam met oorlogsmonumenten, waaronder het monument voor Joodse kinderen en het Bevrijdingsmonument Old Hickory in Maastricht.

  • Aantekeningen kunstbunker Sint-Pietersberg Maastricht uit 1944
  • Kluis in Sint-Pietersberg in 1944
  • Rondleiding bij Kluis in de Sint-Pietersberg

Ondergronds schuilen

Maastricht werd tijdens de bezetting niet grootschalig gebombardeerd. De monumentale binnenstad bleef daardoor intact. Dat neemt niet weg dat inwoners in angst leefden en zwaar hebben geleden. Schuilkelders, de ondergrondse kazemattengangen en de grotten van de Sint-Pietersberg boden veiligheid als er een luchtalarm afging. In de grotten van de Sint-Pietersberg liet de Rijksgebouwendienst daarnaast in 1942 een speciale schuilkelder maken voor waardevolle kunstwerken, waaronder De Nachtwacht van Rembrandt. De kluis is tegenwoordig op aanvraag te bezichtigen in combinatie met een rondleiding door de grotten van Maastricht.

Boek een rondleiding
Kazematten Maastricht binnen gang met bank Rondleiding Sint-Pietersberg in Maastricht

Limburgs Bevrijdingsmonument

Op Zwarte Vrijdag, drie weken voor de Limburgse bevrijding in september 1944, werd Maastricht het zwaarst getroffen. Amerikaanse bommenwerpers richtten hun pijlen op de spoorbrug om Duitse troepen op de vlucht tegen te houden. Helaas troffen ze niet de brug, maar twee woonwijken aan de oever van de Maas. Er vielen meer dan honderd doden en net zoveel gewonden. Tijdens Nationale Dodenherdenking op 4 mei herdenkt Maastricht alle slachtoffers bij het Limburgs bevrijdingsmonument van Charles Eyck.

Oorlogsmonument Koningsplein Maastricht

Meer historie