Historische musea in Maastricht: 7 tips

In het Maastricht Museum reis je in een paar uur tijd door 7.000 jaar Maastrichtse geschiedenis. Ontdek wie de eerste bewoners waren en hoe de Romeinen er later leefden. Zie Maastricht als politiek-religieus centrum in de Middeleeuwen, en als succesvolle fabrieksstad in de 19e eeuw. In elke ruimte ontdek je weer nieuwe verhalen. Deze verhalen worden in het Nederlands, Engels en Maastrichts verteld. Tijdens activiteiten zoals vertellingen van relatief onbekende verhalen van Maastricht, duik je op een interactieve manier nog dieper de geschiedenis in. Veel leuker dan zo’n geschiedenisboek van school. Bezoek voordat je de deur uit loopt ook even de museumshop. Hier shop je souvenirs en cadeautjes die een link hebben met het verleden van Maastricht of de collecties van het museum.

Ook in het Natuurhistorisch Museum reis je naar vroegere tijden. Hier doe je dat met verhalen over uitgestorven dieren en dieren die je nog altijd in de buurt van Maastricht spot. Wist je bijvoorbeeld dat waar nu Maastricht ligt, 70 miljoen jaar geleden Mosasaurussen in een subtropische zee zwommen? Een fossiele bek van een van deze zeereptielen is zo groot, dat hij niet in het museum paste en een eigen glazen huis in de museumtuin kreeg. Hij deelt zijn museum met fossielen van vliegende dino’s, vogels en zeedieren. Lopend door het museum krijg je een idee van hoe de aarde er miljoenen jaren geleden tijd uitzag. Je leert er ook alles over de natuur zoals hij nu is. Maak kennis met de dieren, planten en landschappen die Zuid-Limburg zo bijzonder en anders dan de rest van Nederland maken.

Een ‘museum’ zoals de Sphinxpassage zie je zelden. De 120 meter lange overdekte passage is niet alleen een manier om droog van het Eiffelgebouw naar Pathé te lopen. Het is ook een lang museum, dat het verhaal van keramiek- en later sanitairfabriek De Sphinx vertelt. Bijna 30.000 tegeltjes laten zien hoe een Maastrichtse onderneming in de 19e en 20e eeuw uitgroeide tot een van de grootste en meest vooraanstaande keramiekproducent van het continent. Bekijk portretten van de invloedrijke eigenaars, afbeeldingen van de enorme fabrieksgebouwen en oude reclame. En doe gelijk handige kennis op voor je volgende pubquiz. Je bezoekt het langste tegeltableau van Nederland dagelijks gratis tijdens openingstijden. Het verhaal begint aan de kant van de Penitentenpoort.

Schatzoeken in religieuze sfeer doe je in de Schatkamer van de Sint Servaasbasiliek. De Schatkamer is een van de mooiste en belangrijkste kerkelijke musea van Nederland. Wat je er kan verwachten? Relieken van Sint Servaas, de eerste bisschop van Maastricht en patroonheilige van de stad. De botten van de heilige liggen in de 12e eeuwse kist die je met verguld koper en halfedelstenen tegemoet glinstert. Kijk ook in de verguld zilveren ogen van de heilige (zijn borstbeeld) en bewonder alle andere oude, shiny religieuze schatten. Als je er toch bent, kan je ook even de rest van de kerk bekijken, een kaarsje branden en bezinnen op een houten kerkbank.

Van heilige botten naar dikke stenen muren die de vijand buiten Maastricht moesten houden. Het Vestingmuseum bevindt zich in de oudste stadspoort van Nederland, de Helpoort. Sta je voor de deur? Kijk dan omhoog naar de twee verdiepingen van de poort en je ziet dat het geen groot museum is. Toch krijg je in dit museum een goed beeld van Maastricht als Vestingstad. De medewerkers vullen de informatie op de muren enthousiast aan. Ontdek waarom de Hertog van Brabant in 1229 deze eerste stadsmuur liet bouwen en hoe hij in de eeuwen daarna gebruikt werd. Tip: loop bij de poort ook een stukje over de restanten van de eerste stadsmuur waar de poort onderdeel van was.

De Tweede Wereldoorlog en de Koude Oorlog spelen een grote rol in de geschiedenis van Maastricht. De kazemat (ondergrondse bunker) onder het Minister Goeman Borgesiusplantsoen was een van de plekken waar tijdens beide oorlogen mensen verstopt zaten. Een paar zondagen per jaar mag je er een kijkje nemen. In het Schuilkeldermuseum bekijk je oude kranten, documenten en voorwerpen die het verhaal van oorlog en onderduiken in Maastricht vertellen. De namen van de Amerikaanse soldaten die er ook kwamen schuilen, staan nog in de muren gekrast. En wist je dat inwoners vroeger vanuit hun kelder of tuin zelf gangen groeven naar de onder de woonwijk gelegen schuilkelder?

Ook de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek heeft een schatkamer, die weer heel anders is dan die van de Sint Servaasbasiliek. Je bekijkt hier religieuze voorwerpen uit de 12de en 13de eeuw. De schatkamer ging in mei 2024 na een twee jaar durende opknapbeurt weer open, maar de verzameling van voorwerpen begon al in de 13e eeuw. Slenter langs de vitrines en mis de stola van paus Johannes Paulus II niet.