Maastricht door de ogen van beeldend kunstenares Sanne Vaassen

De Jan van Eyck Academie in Maastricht bracht vele bekende kunstenaars voort, waaronder beeldend kunstenares Sanne Vaassen (1991). Haar werk gaat over thema's als ecologie, geografie, geschiedenis en antropologie en is in binnen- en buitenland te bewonderen. Ze exposeerde onder meer in het Bonnefanten in Maastricht, de Unit 1 Gallery in Londen en 601Artspace in New York. In 2015 ontving ze de bijdrage Kunstenaar Start en in 2019 de bijdrage Kunstenaar Basis van het Mondriaan Fonds. Ze werd genomineerd voor de Sybren Hellinga Prijs en de Amsterdamse OPEN Prijs en won de Parkstad Limburg Prijs. Sanne neemt je mee op een reis door haar culturele ervaringen in haar woonplaats Maastricht. Een stad die haar culturele status volgens Sanne te danken heeft aan de mensen die er wonen, waaronder studenten van de Academie.

Ontmoet Sanne

Sanne woonde tot haar elfde in Heerlen, waarna ze op meerdere plekken in Zuid-Limburg heeft gewoond. Momenteel woont en werkt ze in Maastricht, maar reist ze als artist-in-residence (kunstenaar die uitgenodigd wordt om tijdelijk in het buitenland te wonen en werken) de hele wereld over. ‘Ik bevroeg altijd alles, was altijd nieuwsgierig en dat gebruik ik nu nog in mijn werk. Op mijn 15e meldde ik me aan om een avond per week de vooropleiding op de kunstacademie in Maastricht te doen. Van daaruit stroomde ik in 2009 door naar de kunstacademie.’ Sanne studeerde als beeldend kunstenaar in 2013 met een Bachelor of Fine Arts cum laude af. In 2014 en 2015 was ze resident aan de Jan van Eyck Academie.

‘Een rode draad door mijn werk is de zoektocht naar alternatieve feiten, die ik onderzoek door objecten, concepten en materialen te ontmantelen, verschuiven, verdraaien en opnieuw vorm te geven. Vaak deconstrueer ik objecten die binnen onze maatschappij een bepaalde betekenis en waarde hebben. Zo heb ik vlaggen gereduceerd tot losse draden, geld in stukken gescheurd, woordenboeken verbrand en alle grenzen van een atlas uitgeknipt. Daarna zet ik objecten in een andere vorm weer in elkaar. Dingen die wij zelf verzonnen hebben, die gemeenschappelijk ooit bepaald en vastgesteld zijn als uitgangspunt, die wil ik bevragen.’ In haar vrije tijd maakt Sanne graag wandelingen rondom Sint Pieter, doet ze yoga, leest ze boeken of neemt ze een duik in de Maas of het zwembad.

Sannes tijd aan de Jan van Eyck

‘Ik ging als 23-jarige van de kunstacademie door naar de Jan van Eyck Academie. ‘Ik was verbaasd dat ik aangenomen werd, want ze nemen slechts 40 kunstenaars per jaar aan. Ik heb er veel geleerd van de andere deelnemers en de atelierbezoeken bij professionals uit het werkveld, zoals curatoren, medewerkers van musea, schrijvers. Elke week werden er lezingen gehouden waarvoor kunstenaars, curatoren of wetenschappers uitgenodigd werden. Daarna werd er door één van de deelnemers gekookt en aten en dronken we samen. Verder organiseerden we filmavonden, wandelingen, bespraken we gezamenlijk boeken en dansten we regelmatig.

De academie is heel internationaal, met deelnemers uit verschillende landen en afkomstig uit verschillende disciplines. Al die verschillende disciplines en nationaliteiten helpen me mijn eigen werk in een andere context te zien. Dankzij de Jan van Eyck Academie heb ik mijn werk verder kunnen ontwikkelen.’

Tijdens haar verblijf bedacht ze een project waar ze drie jaar lang aan heeft gewerkt: Fractals. ‘Ik verzamelde in de herfst alle bladeren van een boom voor mijn huis. Elke dag raapte ik de gevallen bladeren op. Dat waren er bizar veel. Ik droogde de bladeren en stopte ze in diaraampjes. Ze werden geprojecteerd in een grote ruimte in Buitenplaats Kasteel Wijlre, waar bezoekers als het ware door de boom liepen.’ Sanne werkt nog regelmatig in een gehuurde werkplaats van de Jan van Eyck Academie. ‘Het voelt echt als thuiskomen. Iedereen komt hier samen en deelt met elkaar.’

LOCO Tuinen

Als kind hielp Sanne al graag in de grote tuin van haar ouderlijk huis. Nu werkt ze van april tot oktober twee dagen per week in de LOCO Tuinen. Deze tuinen in de wijk Heer in Maastricht zijn een burgerinitiatief. Met een abonnement kunnen bewoners er biologische groenten oogsten. ‘Ik plant groenten, wied onkruid en onderhoud de tuinen. Voedsel is zo belangrijk en tuinieren brengt me terug naar de basis. Iedereen zou het proces van een boon planten tot tien bonen oogsten eens mee moeten maken. Het zou waardevol zijn als dit een onderdeel van het onderwijssysteem wordt en van jongsafaan geleerd wordt om zorg te dragen over voedsel en omgeving.’

Marres

Marres, Huis voor Hedendaagse Cultuur. ‘Deze plek is voor mij bijzonder omdat ik er al zo lang kom. Ik was er tijdens mijn studie aan de kunstacademie vrijwilliger tijdens openingen en ik heb er in het restaurant gewerkt. Sindsdien heb ik er al drie keer deelgenomen aan tentoonstellingen. De tentoonstellingen hier zijn dynamisch en zetten erg in op de zintuigen.’ Marres zit in een 17e-eeuwse woning en voelt ook echt als een huis. Ook de tuin is erg mooi.’ Je kunt hier het hele jaar door de geurwandeling van Sanne wandelen.

Sint-Pietersberg

Als kind wandelde Sanne graag op de Brunssummerheide. ‘Ik bouwde er hutten en keek er vogels. Wandelen is nog altijd een groot onderdeel van mijn leven. Ik maakte recent nog een wandeling in Schotland.’ Dichterbij huis wandelt ze graag op de Sint-Pietersberg. ‘Ik gebruik wandelen ook om mijn hoofd leeg te maken en op nieuwe ideeën te komen.’ Voor een pauze tijdens het wandelen rondom Sint Pieter raadt Sanne Van Wijck aan.

Sannes atelier

Ook Sannes atelier bevindt zich in Maastricht. Het is niet openbaar te bezoeken, maar wel een van de belangrijkste ruimtes in Sannes leven. ‘Op deze plek kom ik tot rust en doe ik onderzoek. Ik bedenk er nieuwe concepten en werk ze uit. Het is een lichte ruimte waarin ik graag tijd doorbreng.’

De Jan van Eyck Academie bestaat al ruim 75 jaar en neemt nog altijd elk jaar nieuwe residents aan. Ook van Sanne kunnen we meer kunst verwachten. Ze is nu bezig met een project over water. ‘Het project Hydromedia is opgezet door de HKU in Utrecht, The Royal Academy of Fine Arts in Antwerpen en Kunstacademie HFG in Karlsruhe. Vier kunstenaars per locatie verblijven er een maand en exposeren op een overzichtstentoonstelling in Technische Summlungen in Dresden.’ Op haar website staat een overzicht van exposities van Sanne.